Είκοσι χρόνια μετά τη γέννηση της ιθαγένειας της ΕΕ, οι Ευρωπαίοι έχουν σε γενικές γραμμές επίγνωση των δικαιωμάτων τους, αλλά δεν γνωρίζουν πάντοτε τι συνεπάγονται αυτά, σύμφωνα με νέα έρευνα του Ευρωβαρομέτρου που δημοσιεύτηκε σήμερα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Το 81% των ατόμων που απάντησαν στην έρευνα γνωρίζει ότι είναι πολίτες της ΕΕ πέραν της ιθαγένειάς τους.
Ωστόσο, μόνο 36% αισθάνονται καλά ενημερωμένοι σχετικά με τα δικαιώματα που απορρέουν από την ιθαγένεια της ΕΕ. Οι Ευρωπαίοι είναι περισσότερο εξοικειωμένοι με τα δικαιώματά τους να κυκλοφορούν ελεύθερα (88%) και να αναφέρονται στα θεσμικά όργανα της ΕΕ (89%). Εν τω μεταξύ, τα δύο τρίτα (67%) θεωρούν ότι η ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων στο εσωτερικό της ΕΕ αποφέρει οικονομικά οφέλη στη χώρα τους.
Κατά την έρευνα του Ευρωβαρόμετρου για την ιθαγένεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης ερωτήθηκαν οι Ευρωπαίοι για το καθεστώς και τα δικαιώματά τους που διαθέτουν όντας πολίτες της ΕΕ. Συνολικά, οι ερωτηθέντες γνώριζαν τα περισσότερα δικαιώματά τους που απορρέουν από την ιθαγένεια της ΕΕ, στα οποία συγκαταλέγονται το δικαίωμα να αναφέρονται στα θεσμικά όργανα της ΕΕ (89%), η ελεύθερη κυκλοφορία (88%), η αποφυγή διακρίσεων με γνώμονα την εθνικότητα (82%), η προξενική προστασία (79%) και η συμμετοχή σε πρωτοβουλίες πολιτών (73%). Πάνω από το ένα τρίτο των ερωτηθέντων (36%) αισθανόταν επαρκώς ενημερωμένο για τα εν λόγω δικαιώματα - πρόκειται για αύξηση κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες σε σύγκριση με το 2007. Ωστόσο, μόλις 24% θεωρούν ότι είναι καλά ενημερωμένοι σχετικά με το τι πρέπει να πράξουν εάν δεν γίνονται σεβαστά τα δικαιώματα που τους παρέχει η ΕΕ.
Από την άποψη των δικαιωμάτων ελεύθερης κυκλοφορίας, η απόλυτη πλειοψηφία και στα 27 κράτη μέλη της ΕΕ πιστεύει ότι αυτό αποφέρει οικονομικά οφέλη στη χώρα τους.
Η Επιτροπή των Περιφερειών (ΕτΠ) συμμετέχει ενεργά στην προώθηση της ευρωπαϊκής ιθαγένειας. Τον Νοέμβριο του 2012, λίγο μετά την ανακήρυξη του 2013 ως έτους των πολιτών, η ΕτΠ διοργάνωσε φόρουμ, με σκοπό την ανάδειξη του κρίσιμου ρόλου που διαδραματίζουν οι πόλεις και οι περιφέρειες για την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης σχετικά με τα δικαιώματα των πολιτών της ΕΕ. Κατά την σύνοδο ολομέλειας του Ιανουαρίου 2013, η ΕτΠ υιοθέτησε δύο γνωμοδοτήσεις (Το καθεστώς και η χρηματοδότηση των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων και των ευρωπαϊκών πολιτικών ιδρυμάτων,Ενίσχυση της ιθαγένειας της ΕΕ: προώθηση των εκλογικών δικαιωμάτων των πολιτών της Ένωσης), οι οποίες προτείνουν συγκεκριμένα μέτρα αφενός για την ενδυνάμωση της ευρωπαϊκής ιθαγένειας μέσω της ενίσχυσης της πολιτικής εκπροσώπησης σε περιφερειακό επίπεδο και αφετέρου για να υποστηριχθεί η επέκταση των δικαιωμάτων ψήφου των πολιτών της ΕΕ στις περιφερειακές εκλογές.
Ο κ. Ιωάννης Σγουρός (EL/PES), Πρόεδρος της ΕΝΠΕ και μέλος της Επιτροπής των Περιφερειών σχολίασε σχετικά με τα αποτελέσματα της έρευνας: "Στην κρίσιμη οικονομική συγκύρια που διανύει η συζήτηση για τη προώθηση της Ευρωπαϊκής ιθαγένειας προβάλει πιο επίκαιρη από ποτέ. Αυτό διότι αποτελεί έννοια κομβικής σημασίας για τη θεμελίωση της Ευρώπης των πολιτών. Η Ευρωπαϊκή ιθαγένεια ενισχύει την οικοδόμηση κοινών οραμάτων, τις αξίες και τις προσπάθειες των λαών της Ευρώπης για την πολιτική ενοποίηση μέσω της συμμετοχής των πολιτών σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο".
Ιστορικό
Χάρη στην ιθαγένεια της ΕΕ - η οποία καθιερώθηκε από τη Συνθήκη του Μάαστριχτ το 1993 και εορτάζει την εικοστή επέτειό της φέτος, σε όλους τους υπηκόους των κρατών μελών της ΕΕ παραχωρείται σειρά πρόσθετων δικαιωμάτων, υπό την ιδιότητά τους των πολιτών της ΕΕ. Τα δικαιώματα αυτά περιλαμβάνουν το δικαίωμα να μετακινούνται και να διαμένουν ελεύθερα στην ΕΕ, το δικαίωμα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι στις δημοτικές και ευρωπαϊκές εκλογές στη χώρα της ΕΕ στην οποία ζουν, το δικαίωμα προξενικής προστασίας στο εξωτερικό υπό τους ίδιους όρους με τους υπηκόους τους, εφόσον η χώρα τους δεν αντιπροσωπεύεται και το δικαίωμα να αναφέρονται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το δικαίωμα να προσφεύγουν στον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή καθώς και το δικαίωμα να απευθύνονται στα θεσμικά όργανα της Ένωσης.
Υπάρχουν πολλά δικαιώματα που απορρέουν από την Ευρωπαϊκή ιθαγένεια - οι πολίτες δεν είναι όμως πάντα ενημερωμένοι για αυτά. Αποστολή του ευρωπαϊκού έτους των πολιτών είναι επακριβώς η αποσαφήνιση των εν λόγω δικαιωμάτων και η εξασφάλιση ότι ο κόσμος γνωρίζει την ύπαρξή τους και ότι δεν αντιμετωπίζει οποιαδήποτε εμπόδια κατά την άσκησή τους.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μοχθεί για την άρση των εμποδίων που εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν οι πολίτες της ΕΕ στην καθημερινή τους ζωή: στην Έκθεση για την ιθαγένεια της ΕΕ 2010. περιγράφονται 25 συγκεκριμένες δράσεις με τις οποίες θα παρασχεθεί στους πολίτες της ΕΕ η δυνατότητα να ασκήσουν το δικαίωμά τους ελεύθερης κυκλοφορίας στην ΕΕ. Κατά τη διάρκεια του Ευρωπαϊκού έτους των πολιτών του 2013, η Επιτροπή θα δημοσιεύσει τη δεύτερη έκθεση για την ιθαγένεια της ΕΕ, στην οποία θα λαμβάνονται υπόψη οι 25 δράσεις που είχαν προταθεί το 2010 και θα παρουσιάζονται οι περαιτέρω δράσεις που καλούνται να διαδραματίσουν καίριο ρόλο στο μέλλον για την εξάλειψη των υπολειπόμενων εμποδίων που παρεμποδίζουν τους πολίτες να ασκήσουν πλήρως τα δικαιώματά τους ως πολίτες της ΕΕ.
Καθ'όλη τη διάρκεια του έτους 2013, η Αντιπρόεδρος κα Reding και άλλοι Επίτροποι της ΕΕ
Να ενώσουν επίσης τις δυνάμεις τους με πολιτικούς σε εθνικό και τοπικό επίπεδο με σκοπό τη διεξαγωγή του διαλόγου με τους πολίτες σε ολόκληρη την Ευρώπη, με απώτερο στόχο να ακούσουν τις απόψεις τους και να απαντήσουν στα ερωτήματά τους. Η Αντιπρόεδρος κα Reding έχει ήδη πραγματοποιήσει τον διάλογο αυτό στο Cadiz (Ισπανία), το Graz (Αυστρία), το Δουβλίνο (Ιρλανδία) και το Βερολίνο (Γερμανία), ενώ ο επίτροπος Andor πήρε μέρος στο διάλογο στη Νάπολη (Ιταλία). Πολύ περισσότερες δράσεις θα αναληφθούν σε όλους τους Ευρωπαϊκούς Δήμους και Κοινότητες το 2013, με αποτέλεσμα να συμμετάσχουν οι Ευρωπαίοι και τοπικοί πολιτικοί ιθύνοντες στο διάλογο με τους πολίτες από όλα τα κοινωνικά στρώματα σε όλη την ΕΕ με επίκεντρο τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης, τα δικαιώματα των πολιτών και το μέλλον της Ευρώπης. Παρακολουθήστε το συνολικό διάλογο στην εξής διεύθυνση.