Επί του Σχεδίου Νόμου, με τίτλο: «Άσκηση Υπαιθρίων Εμπορικών Δραστηριοτήτων, εκσυγχρονισμός της επιμελητηριακής νομοθεσίας και άλλες διατάξεις», θέτουμε υπ’ όψη σας τις ακόλουθες απόψεις και προτάσεις μας, οι οποίες παρακαλούμε να ληφθούν υπ’ όψη σας κατά την τελική διαμόρφωση του νομοσχεδίου και τη σχετική Έκθεση που θα εισαχθεί προς ψήφιση στην Ολομέλεια.

ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΟΥ ΜΕΡΟΥΣ Α’ ΤΟΥ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΥ

<ΑΣΚΗΣΗ ΥΠΑΙΘΡΙΩΝ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ>

Με τις διατάξεις του σχεδίου νόμου, μεταξύ άλλων δίνεται εκ νέου το δικαίωμα άμεσης πώλησης των προϊόντων τους, στους παραγωγούς ενώ εξορθολογίζονται τα διοικητικά πρόστιμα.Το ύψος και το εύρος των εν ισχύ προστίμων, ουσιαστικά λειτούργησε αποτρεπτικά όχι για τους πολίτες αλλά για την εφαρμογή του νόμου από τις ελεγκτικές υπηρεσίες.

Ενώ με το σχέδιο Νόμου γίνεται προσπάθεια ολοκληρωμένης αντιμετώπισης των θεμάτων του υπαίθριου εμπορίου, με συγκεκριμένες προβλέψεις που αφορούν μεταξύ άλλων όχι μόνο στις λαϊκές αγορές αλλά και στις λοιπές υπαίθριες οργανωμένες αγορές (εμποροπανηγύρεις, Κυριακάτικες αγορές, Πασχαλινές, Χριστουγεννιάτικες κλπ), δεν ενσωματώνεται τελικά καμία πρόβλεψη για τις στεγασμένες Δημοτικές Λαϊκές αγορές. Ως γνωστό και στους χώρους αυτούς παρατηρούνται μια σειρά προβλημάτων παρόμοιων με αυτά που αντιμετωπίζονται στις λοιπές αγορές και ως εκ τούτου για λόγους οριζόντιας αντιμετώπισης και πληρότητας θα έπρεπε να ενσωματωθούν παρόμοιες προβλέψεις και για αυτό το είδος Λαϊκών αγορών. Μάλιστα σε πολλές Περιφέρειες όπως και στην δική μας, λειτουργούν τέτοιες αγορές από παλαιά έτη με συγκεχυμένα νομοθετικά πλαίσια που έχουν καθοριστεί από τους κατά περίπτωση Δήμους.

Επίσης, όσον αφορά τις Χριστουγεννιάτικες-Πασχαλινές αγορές (επετειακού χαρακτήρα) του άρθρου 38, τόσο ο παλαιός Νόμος (4264/2014)  όσο και το νέο σχέδιο Νόμου, ορίζουν ως αρμόδιο για την ίδρυση της αγοράς τον οικείο Δήμο, κατ’ αποκλειστικότητα και χωρίς δικαίωμα εγκατάστασης της αγοράς σε άλλη τοποθεσία πέραν των δημοτικών εκτάσεων. Στους Δήμους της Επαρχίας που δεν είναι οικονομικά εύρωστοι και δεν υπάρχουν οι δομές και τα κεφάλαια που απαιτούνται είθισται οι Χριστουγεννιάτικες-Πασχαλινές αγορές να ιδρύονται μετά από ιδιωτική πρωτοβουλία σε ιδιωτικές εκτάσεις (με σκοπό το κέρδος). Η συμμετοχή των πωλητών υπαίθριου εμπορίου στην εν λόγω αγορά είναι βασική προϋπόθεση αλλά απουσιάζει από το σχέδιο Νόμου και ως εκ τούτου δεν είναι επιτρεπτή. Για το λόγο αυτό θα πρέπει να προβλεφθεί η ίδρυση Ιδιωτικής Πρωτοβουλίας Αγορών (εκτός των άλλων και σε ιδιωτικές εκτάσεις) με σκοπό το κέρδος που θα εμπεριέχουν τον επετειακό χαρακτήρα και την συμμετοχή υπαίθριων πωλητών. Η αδειοδότηση της αγοράς όπως και η προκήρυξη των θέσεων υπαίθριου εμπορίου θα γίνεται από την οικεία Περιφέρεια.

Έχοντας εικόνα των Δήμων της περιφέρειας και ιδιαιτέρως των μικρότερων  εξ αυτών, θεωρούμε ότι δεν θα είναι σε θέση να ανταπεξέλθουν στο προτεινόμενο καθήκον της αδειοδότησης όλων των προβλεπόμενων από το σχέδιο νόμου αδειών. Ως εκ τούτου εμμένουμε στην άποψή μας ότι μέρος της αδειοδότησης θα πρέπει να παραμείνει στα κατά τόπους Τμήματα Εμπορίου και Τουρισμού. Χαρακτηριστικό του επιπλέον φόρτου εργασίας που οι Δήμοι θα κληθούν να αντιμετωπίσουν είναι το γεγονός ότι τα άρθρα 9 και 10 που αφορούν στα γενικά και ειδικά δικαιολογητικά για την έκδοση άδειας παραγωγού και πωλητή αντίστοιχα, καταλαμβάνουν 6 σελίδες του σχεδίου. Στα άρθρα αυτά συναντάται μια σειρά από παραπομπές σε εσωτερική και ενωσιακή νομοθεσία καθώς και θεματικά αντικείμενα έξω από τη σφαίρα αρμοδιοτήτων των Δήμων. Σε κάθε περίπτωση και έχοντας υπόψη πέρα από τα παραπάνω και την προσδοκώμενη καλύτερη εξυπηρέτηση του πολίτη η διαδικασία της αδειοδότησης θα πρέπει να υποστηριχθεί κεντρικά με την άμεση έκδοση εγκυκλίων. Επιπλέον θα πρέπει να εξετασθεί σοβαρά το ενδεχόμενο παροχής (μερικής ή ολικής) πρόσβασης σε υπαλλήλους της αδειοδοτούσας αρχής, στα διάφορα συσχετιζόμενα με τη  διαδικασία, πληροφοριακά συστήματα και μητρώα (ΤΑXIS, ΟΣΔΕ, Κεντρικό Ηλεκτρονικό Μητρώο Οικοτεχνίας, Μητρώο Αγροτών κτλ).

Επιπλέον και για το πρώτο διάστημα οι Δήμοι θα επιφορτιστούν με την επανέκδοση και την ενημέρωση του πληροφοριακού συστήματος για το υπαίθριο εμπόριο εξ ολοκλήρου. Θεωρούμε, ότι για την σωστή λειτουργία τόσο των Δήμων όσο και των πωλητών υπαίθριου εμπορίου, θα πρέπει να υπάρχει μία μακρά περίοδος από έξι (6) μήνες έως ένα (1) έτος ώστε οι υπαίθριοι πωλητές που έχουν ήδη αδειοδοτηθεί, να συμμορφωθούν με την Νομοθεσία.

Ως γενικότερο σχόλιο και στηριζόμενοι στην μέχρι τώρα μακρά εμπειρία επί θεμάτων εφαρμογής νόμων, πρέπει να επισημάνουμε ότι η πλήρης εφαρμογή της νομοθεσίας καθυστερεί σημαντικά εξαιτίας της μη έγκαιρης έκδοσης των σχετικών κανονιστικών πράξεων (Υπουργικών Αποφάσεων και Προεδρικών Διαταγμάτων). Στο συγκεκριμένο σχέδιο Νόμου προβλέπεται πληθώρα τέτοιων πράξεων η έκδοση των οποίων θα πρέπει να είναι άμεση προκειμένου να εφαρμοστεί ομαλά ο Νόμος και να μην δημιουργηθούν κενά εφαρμογής. Ιδιαιτέρως σημαντικές κρίνονται οι αναφερόμενες στο άρθρο 59 του σχεδίου, περί Μεταβατικών διατάξεων, Υπουργικές  Αποφάσεις για την αδειοδότηση πριν την πλήρη λειτουργία του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης και για τον καθορισμό της διαδικασίας προσαρμογής των υφιστάμενων αδειών. 

Ειδικά για τις λαϊκές αγορές, συνολικά εκτιμούμε πως μια επεξεργασία στην κατεύθυνση δημιουργίας δεκατριών (13) Αυτοδιοικούμενων και Οικονομικά Αυτοτελών Οργανισμών Περιφερειακής Βάσης συγκρότησης θα αποτελούσε μια σημαντική εκσυγχρονιστική παρέμβαση.

Το προτεινόμενο πλαίσιο αδειοδότησης των υπαιθρίων εμπορικών δραστηριοτήτων, πέρα από το διοικητικό βάρος που θα επιφέρει στις εμπλεκόμενες υπηρεσίες, κρίνεται και άκρως γραφειοκρατικό για τον πολίτη.  Με τις διατάξεις του νομοσχεδίου απαιτούνται πολύπλοκες και κυρίως χρονοβόρες διαδικασίες (εκτιμήσεις και συνεδριάσεις πολυμελών επιτροπών, αποφάσεις Δημοτικών και Περιφερειακών Συμβουλίων, αξιολογήσεις και διαπιστωτικές Πράξεις Δημάρχων και Περιφερειαρχών). Αυτό επιδεινώνεται και από το γεγονός ότι τα δικαιολογητικά των ενδιαφερομένων συγκεντρώνονται σε δύο ή και τρεις Υπηρεσίες διαφορετικών αρχών (Δήμος, Περιφερειακή Ενότητα, Γενική Διεύθυνση Ανάπτυξης έδρας της Περιφέρειας και επιστροφή αυτών στον Δήμο) οπότε η όλη διαδικασία καθίσταται ιδιαίτερα αναποτελεσματική ειδικά σε νησιωτικές Περιφέρειες, λαμβάνοντας υπόψη και την έλλειψη προσωπικού των Υπηρεσιών,  τη μη εφαρμογή στην πράξη της αυτεπάγγελτης αναζήτησης των δικαιολογητικών που απαιτούνται, την έλλειψη ψηφιακής, ηλεκτρονικής διασύνδεσης των φορέων καθώς και της αντικειμενικής δυσκολίας έγκαιρης μεταφοράς δικαιολογητικών μεταξύ νησιωτικών Περιφερειακών Ενοτήτων. Το ισχύον σήμερα, καθεστώς έκδοσης και ανανέωσης αδειών, του Ν. 4264/2014 «Άσκηση εμπορικών δραστηριοτήτων εκτός καταστήματος και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ 118 Α/15.05.2014), είναι πολύ πιο απλό και εφαρμόσιμο και θα έπρεπε να ληφθεί υπόψη για την κατάρτιση του συζητουμένου σχεδίου νόμου.

Θεωρούμε ότι ο θεσμός του υπαίθριου εμπορίου ειδικά στις σημερινές συνθήκες κρίσης έχει ιδιαίτερη σημασία. Για να μπορέσει όμως να παράξει ωφέλιμα αποτελέσματα για τα συμφέροντα όλων των εμπλεκόμενων (παραγωγών – εμπόρων - καταναλωτών) απαιτείται να αποφύγει και να ξεπεράσει σοβαρές παθογένειες του παρελθόντος. Και συγκεκριμένα να διασφαλίσει:

• λειτουργία της αγοράς χωρίς αθέμιτο ανταγωνισμό,
• διασφάλιση χαμηλών τιμών μέσω του υγιούς ανταγωνισμού,
• κατάργηση των στεγανών, των καρτέλ, των λόμπυ και της διακίνησης μαύρου χρήματος και
• ισοτιμία και ισονομία σε όλους τους συμμετέχοντες.

Κάτι τέτοιο θεωρούμε πως μπορεί να επιτευχθεί, ειδικά για τις λαϊκές αγορές με:

• Τον διαχωρισμό εμπόρων από παραγωγούς, είτε σε διαφορετικές μέρες είτε χωροταξικά την ίδια μέρα.
• Τον διαχωρισμό των παραγωγών (συμβατικοί – βιολογικοί - μικροί παραγωγοί/οικοτέχνες) είτε σε διαφορετικές μέρες είτε χωροταξικά την ίδια μέρα.
• Την κυκλική εναλλαγή της διάθεσης των θέσεων.
• Την εισαγωγή εφαρμογής, σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα, ζυγοπλαστιγγών σε κάθε λαϊκή αγορά όπου ο κάθε συμμετέχων θα ζυγίζεται πριν την άφιξή του και μετά από αυτή, για συσχέτιση με τα φορολογικά και παραγωγικά δικαιολογητικά που εμφανίζει για την δικαιολόγηση ποσοτήτων.

 ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΚΑΤ’ ΑΡΘΡΟ ΕΠΙ ΤΟΥ ΜΕΡΟΥΣ Α’ ΤΟΥ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΥ

<ΑΣΚΗΣΗ ΥΠΑΙΘΡΙΩΝ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ - ΑΡΘΡΑ 1-60>

Άρθρο 2. Εννοιολογικοί   προσδιορισμοί

 Θεωρούμε ότι στον ορισμό για το υπαίθριο εμπόριο θα πρέπει να εξαιρεθούν από  τους χώρους άσκησης υπαιθρίου εμπορίου οι εθνικές οδοί. Να μην εκδίδονται δηλαδή νέες άδειες, για την αποφυγή τόσο θεμάτων προστριβών όσο και θεμάτων ασφαλείας. Έτσι προτείνεται η προσθήκη «πλην των εθνικών οδών», στον ορισμό του «Υπαιθρίου Εμπορίου» ως ακολούθως :

1.«Υπαίθριο Εμπόριο»: η εμπορική δραστηριότητα που ασκείται στο ύπαιθρο,  σε ανοικτό χώρο, όπως ενδεικτικά η πώληση προϊόντων σε λαϊκές αγορές, σε λοιπές οργανωμένες υπαίθριες αγορές, το πλανόδιο εμπόριο κτλ. Για την άσκηση των εν λόγω δραστηριοτήτων επιλέγεται δημόσιος ή δημοτικός χώρος (ιδιόκτητος, μισθωμένος ή παραχωρημένος) πλην των εθνικών οδών, με τους όρους και τις προϋποθέσεις που ορίζονται από την εκάστοτε αρμόδια αρχή.

-Θα πρέπει στον ορισμό της «Λαϊκής Αγοράς»  να συμπεριληφθούν και οι κατά τόπους «σταθερές» δημοτικές λαϊκές αγορές προκειμένου να υπάρχει κοινό πλαίσιο λειτουργίας για όλες τις λαϊκές ανά την Ελλάδα. Ως εκ τούτου προτείνουμε να διαμορφωθεί ως ακολούθως ο σχετικός ορισμός:

9. «Λαϊκή αγορά»: η υπαίθρια, μετακινούμενη ή σταθερή, οργανωμένη αγορά, στην οποία δραστηριοποιούνται παραγωγοί πρωτογενών και μεταποιημένων προϊόντων οικοτεχνίας, καθώς και επαγγελματίες πωλητές για τη διάθεση κυρίως πρωτογενών, αλλά και βιομηχανικών ειδών.

Άρθρο 3. Όροι και προϋποθέσεις διάθεσης προϊόντων

Στην παράγραφο 3 που αφορά τις «Καταστάσεις Διακινουμένων Προϊόντων» θα πρέπει να γίνει πρόβλεψη για επιπλέον στήλη δίπλα από το προϊόν που θα αναγράφεται η ποικιλία του προϊόντος (π.χ. μήλα-στάρκιν, μήλα-γκραν σμιθ) ώστε να διευκολυνθεί ο έλεγχος στις περιπτώσεις που πωλούνται ταυτόχρονα πολλές ποικιλίες από το ίδιο προϊόν.

Στην παράγραφο 4  αναφέρεται ότι κάθε πωλητής Υπαίθριου Εμπορίου, δύναται να διαθέτει τα προς πώληση προϊόντα σε ειδικά διασκευασμένα προς τούτο οχήματα επαγγελματικής χρήσης με μήκος έως οκτώ (8) μέτρων ενώ στο άρθρο 31, εδάφιο α, αναφέρεται ότι το μήκος πρόσοψης των εγκαταστάσεων πώλησης το οποίο είναι ίσο  κατά κατηγορία πωλούμενων ειδών, δεν υπερβαίνει σε κάθε περίπτωση τα έξι (6) μέτρα.

Λόγω του ότι ο εκθεσιακός χώρος των ανωτέρω αυτοκινήτων-πάγκων που χρησιμοποιούνται από πωλητές λαϊκών αγορών (και οι οποίοι πωλούν τα ίδια βιομηχανικά είδη με τους πωλητές που έχουν απλούς πάγκους), είναι συνήθως 7,5 μέτρα, επανειλημμένα, στις υπηρεσίες μας έχουν διατυπωθεί παράπονα-αντιδράσεις από τους πωλητές που χρησιμοποιούν απλούς πάγκους (και όχι αυτοκίνητα), οι οποίοι ισχυρίζονται ότι στα πλαίσια της ισονομίας, και της ίδιας μεταχείρισης, δικαιούνται να διαθέτουν ισάριθμα μέτρα (ανεξαρτήτως του ότι δεν διαθέτουν διασκευασμένο όχημα), δεδομένο που ίσως πρέπει να ληφθεί υπόψη για την αποφυγή μελλοντικών προβλημάτων.

‘Αρθρο 5.     Άδεια παραγωγού υπαίθριου πωλητή

Επί της παραγράφου 3 «Με απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης καθορίζονται…. …το ποσό του παραβόλου που απαιτείται για την έκδοση, ανανέωση κτλ» ενώ στην παρ. 3 του άρθρου 46 με απόφαση Περιφερειακού Συμβουλίου καθορίζεται το καταβαλλόμενο ετήσιο τέλος ανά άδεια. Δηλαδή οι πλανόδιοι πωλητές θα πρέπει να πληρώνουν δύο φορές το παράβολο σε αντιστοιχία με τους πωλητές στάσιμου και λαϊκών αγορών που το πληρώνουν μία.

Γνώμη μας είναι να εισπράττεται μία φορά το παράβολο από τους Δήμους αλλά όσον αφορά το πλανόδιο Εμπόριο να αποδίδεται εξ ολοκλήρου (100%) στις Περιφέρειες που δραστηριοποιείται ο πωλητής.

 ‘Αρθρο 7.     Είδη εμπορίας αδειών παραγωγών πωλητών

Επί της παραγράφου 2 θα μπορούσε να προστεθεί ερμηνευτικά ότι οι παραγωγοί εφόσον τηρούν τις προϋποθέσεις παραγωγής και διάθεσης θα μπορούν να διαθέτουν περισσότερα από ένα είδος της παραγωγής τους.

Άρθρο 9. Δικαιολογητικά για έκδοση άδειας παραγωγού πωλητή

Τα ζητούμενα δικαιολογητικά κρίνουμε ότι είναι υπερβολικά και ίσως να μπορούσαν να περιοριστούν στην προσκόμιση βεβαίωσης για την ιδιότητα των παραγωγών (χαρακτηρισμός στο Μητρώο Αγροτών), τα παραγόμενα προϊόντα, την ποσότητα και τις ημερομηνίες διάθεσης αυτών από την αρμόδια αρχή που είναι κατά περίπτωση η Δ/νση Αγροτικής Οικονομίας ή Δ/νση Κτηνιατρικής της Περιφέρειας και όχι με την προσκόμιση διαφόρων δικαιολογητικών που μόνο κόστος χρόνου και διοικητικού βάρους επιφέρουν (όπως  για παράδειγμα βεβαίωση εγγραφής στο Μητρώο Αγροτών, αντίγραφο της ενιαίας αίτησης ενίσχυσης, αντίγραφο ενιαίας δήλωσης καλλιέργειας/εκτροφή, ΕΛΓΑ κ.α.), που πιθανόν να μην μπορούν να αξιολογηθούν από διοικητικούς υπαλλήλους που ασχολούνται με την έκδοση των αδειών ή ακόμη και να τροποποιηθούν με νόμους που εμπίπτουν στις αρμοδιότητες  άλλων υπουργείων χωρίς να λαμβάνει άμεσα γνώση ο φορέας αδειοδότησης.

 Άρθρο 10. Ειδικά δικαιολογητικά ανάλογα με το αντικείμενο εμπορίας

 Με την παράγραφο 1 εδάφ. β’, προκειμένου για διάθεση μελιού προσκομίζεται μελισσοκομικό βιβλιάριο σε ισχύ θα πρέπει να προβλέπεται η προσκόμιση φωτοαντιγράφων του βιβλιαρίου καθώς και βεβαίωσης θεώρησή του που συντάσσεται από την Υπηρεσία θεώρησης ώστε να ενημερώνεται ο φάκελος του παραγωγού.

Επί του εδαφ. ι’ που αφορά στη διάθεση μεταποιημένων προϊόντων  που δεν μεταποιούνται σε εγκαταστάσεις του παραγωγού, θα πρέπει να υπάρχει άδεια λειτουργίας ή γνωστοποίηση λειτουργίας σύμφωνα πλέον με το ισχύον καθεστώς αδειοδότησης των μεταποιητικών μονάδων. Επιπλέον θα πρέπει να συμπληρωθεί ως δικαιολογητικό η βεβαίωση καταλληλότητας του τυχόν χρησιμοποιούμενου οχήματος και η συμμόρφωσή του με τις σχετικές υγειονομικές διατάξεις.

 ‘Αρθρο 11. Ανανέωση αδειών παραγωγών πωλητών.

Επί της παραγράφου 4 θα πρέπει να συμπληρωθεί για λόγους διασαφήνισης ότι σε περίπτωση παρέλευσης χρονικού διαστήματος μεγαλύτερου του ενός έτους από την τελευταία ημερομηνία ανανέωσης, η άδεια θα πρέπει να ανακαλείται και να αποσύρεται.

 Άρθρο 12. Τριμελείς Επιτροπές για τον έλεγχο των δηλούμενων ποσοτήτων

 Στην παράγραφο 1 εδάφ. β. προτείνουμε να αντικατασταθεί η αναφορά στα «Τμήματα Εμπορίου» με «Διευθύνσεις Ανάπτυξης» ώστε, να είναι διατιθέμενος αρκετός αριθμός υπαλλήλων για την διενέργεια ελέγχου.

Το έργο των τριμελών επιτροπών στις αγροτικές περιοχές είναι δύσκολο λόγο της μεγάλης έκτασης του και δυσπρόσιτων περιοχών της Περιφέρειας όπου χρειάζονται ιδιαίτερη μεταχείριση. Η διενέργεια ελέγχου στο 30% των αιτούντων παραγωγών απαιτεί και ελέγχους με μετακινήσεις εκτός έδρας των υπαλλήλων πέραν των 5 ημερών που προβλέπονται ανά μήνα. Για το λόγο αυτό προτείνουμε την συμπλήρωση στην παράγρ. 6 για χορήγηση επιπλέον ημερών σε μετακινήσεις εκτός έδρας ώστε να καλυφθούν όλες οι υπηρεσιακές ανάγκες τους μήνες της παραγωγικής δραστηριότητας (πέραν των ήδη προβλεπομένων υπερωριών). Και το ποσό αυτό θα μπορούσε να καλυφθεί από τα ανταποδοτικά τέλη του άρθρου 36 του νομοσχεδίου.

Στην παράγραφο  3 του άρθρου, προτείνονται οι παρακάτω  προσθήκες: (α) «… Σε περίπτωση απόκλισης μεταξύ δηλούμενων και καλλιεργούμενων ειδών ή των ποσοτήτων που έχουν διατεθεί, συντάσσεται έκθεση και αποστέλλεται, με μέριμνα του προέδρου της τριμελούς επιτροπής, ως ανωτέρω» και (β) «…Για την απρόσκοπτη άσκηση του έργου της επιτροπής, η αρχή ανανέωσης αποστέλλει  την αίτηση ενιαίας ενίσχυσης, την υπεύθυνη δήλωσή του παραγωγού και όποιο άλλο δικαιολογητικό κριθεί απαραίτητο ή ζητηθεί».

Παράλληλα, προτείνουμε, την προσθήκη παραγράφου στο τέλος του εν λόγω  άρθρου όπου να ορίζεται η έκδοση βεβαιώσεων τόσο για παραγωγούς που δραστηριοποιούνται στις Λαϊκές Αγορές όσο και σε παραγωγούς Πλανόδιου Εμπορίου καθώς, στο παρελθόν παρατηρήθηκε άρνηση έκδοσης βεβαιώσεων  σε παραγωγούς Πλανόδιου Εμπορίου.

Άρθρο 16. Χωρική ισχύς των αδειών επαγγελματιών πωλητών

Στην παράγραφο 4, δεν διευκρινίζεται αν η αίτηση του ενδιαφερόμενου γίνεται στον  Δήμο που θέλει να δραστηριοποιηθεί ή στην Επιτροπή Λαϊκών Αγορών.

‘Αρθρο 17.   Είδη Εμπορίας αδειών Επαγγελματιών πωλητών

Στο άρθρο θα μπορούσε να προστεθεί η εμπορία άρτου και αρτοσκευασμάτων, σύμφωνα με τις διατάξεις της Νομοθεσίας για την διακίνηση (τουλάχιστο για το πλανόδιο εμπόριο), καθώς πολλές φορές σε ακριτικές περιοχές της χώρας μας η προμήθεια ειδών πρώτης βιοτικής ανάγκης είναι βασική προϋπόθεση για την συνέχιση της ζωής της περιοχής.

Άρθρο 19. Δικαιούχοι αδειών επαγγελματιών πωλητών υπαίθριου εμπορίου

Στην παράγραφο 2, εδάφιο δ’, προτείνεται να συμπεριληφθούν και οι τυφλοί σε ποσοστό τουλάχιστον 50%, και η άδεια να μπορεί να μεταβιβαστεί σε περίπτωση αύξησης του ποσοστού και αδυναμίας εκτέλεσης των καθηκόντων στα πρόσωπα του άρθρου 23 παρ. 3.

Άρθρο 20.    Χορήγηση αδειών επαγγελματιών πωλητών υπαίθριου εμπορίου.

Η παράγραφος 5 του άρθρου ορίζει ότι συγκροτείται πενταμελής επιτροπή ελέγχου και αξιολόγησης των αιτήσεων πλανόδιου εμπορίου. Η επιτροπή θα έχει αυξημένες ευθύνες και υποχρεώσεις και οι εργασίες της θα είναι συνεχείς καθώς θα παραλαμβάνει τις αιτήσεις των προκηρύξεων για το υπαίθριο εμπόριο – που αφορά τόσο το πλανόδιο εμπόριο της Περιφέρειας όσο και τις Λαϊκές Αγορές όλων των Δήμων της Περιφέρειας – θα ελέγχει, θα μοριοδοτεί και θα συντάσσει τελικούς πίνακες κατάταξης μετά την λήξη των ενστάσεων για την κάθε προκήρυξη ξεχωριστά. Τα παραπάνω έχουν ως προϋπόθεση τα 5 μέλη της επιτροπής καθώς και ο γραμματέας να απασχολούνται αποκλειστικά με τα θέματα της επιτροπής και να απέχουν από τα καθήκοντά τους. Αυτό δεν είναι εφικτό καθώς τα τμήματα της Γενικής Περιφέρειας δεν είναι  επαρκώς στελεχωμένα και Περιφερειακές Ενότητες δεν έχουν στην διάθεσή τους επαρκές προσωπικό για την διαχείριση τόσο μεγάλου όγκου εργασίας. Προτείνουμε οι εν λόγω επιτροπές να συγκροτούνται σε κάθε Περιφερειακή Ενότητα ξεχωριστά ώστε να έχουν και καλύτερη εικόνα των αναγκών της περιοχής. Τέλος θεωρούμε ότι πρέπει να καταβάλλονται στην επιτροπή αποζημιώσεις σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην παρ. 2 του αρ. 21 του Ν.4354/15 και η σχετική δαπάνη να καλύπτεται από τα έσοδα που εισπράττονται από την καταβολή του ημερήσιου τέλους λαϊκών αγορών καθώς και τα υπόλοιπα τέλη του υπαίθριου εμπορίου.

Άρθρο 21. Υποχρεώσεις επαγγελματιών πωλητών

Επί της παραγράφου 3 όπου επισημάνεται ότι ο σύζυγος και τα προστατευόμενα τέκνα του αδειούχου πωλητή δεν επιτρέπεται να κατέχουν άδεια επαγγελματία πωλητή υπαίθριου εμπορίου, θα πρέπει να προστεθεί ότι οι παραπάνω δεν θα πρέπει να δραστηριοποιούνται επαγγελματικά λιανικώς ή χονδρικώς σε στεγασμένες ομοειδείς επιχειρήσεις.

 Άρθρο  29. ’Ιδρυση, κατάργηση, μετακίνηση, επέκταση λαϊκών αγορών

Στο εν λόγω άρθρο δεν γίνεται αναφορά στη διαδικασία επανατοποθέτησης των πωλητών (συγκεκριμένα από ποια υπηρεσία και με ποιο τρόπο μοριοδότησης για τους ήδη υφιστάμενους πωλητές θα γίνεται η απόδοση θέσης), στις περιπτώσεις μετακίνησης και επέκτασης της λαϊκής αγοράς, καθώς στις περιπτώσεις αυτές προκύπτουν εντελώς νέα χωροταξικά δεδομένα στους χώρους τέλεσης αυτής (χωρίς όμως να θεωρείται νέα αγορά, αφού ήδη λειτουργεί σε άλλο χώρο).

 Άρθρο 36. Ημερήσιο Τέλος

Στο άρθρο αυτό ορίζεται η υποχρέωση καταβολής ημερήσιου τέλους από τους πωλητές λαϊκών αγορών (παραγωγούς- επαγγελματίες), ο τρόπος καθορισμού του ύψους αυτού, τα αρμόδια προς τούτο όργανα, ο επιμερισμός των εσόδων, καθώς και η διαδικασία καταβολής. Το τέλος έχει ανταποδοτικό χαρακτήρα και προορίζεται για την κάλυψη των πάσης φύσεως λειτουργικών αναγκών των λαϊκών αγορών, τη διοικητική τους υποστήριξη, τη διασφάλιση συνθηκών δημόσιας υγείας, τη φύλαξη των χώρων, τον εκσυγχρονισμό, τη βελτίωση αυτών, καθώς και την προβολή τους σε συνεργασία με τα συλλογικά όργανα των πωλητών σε αυτές.

Ειδικότερα, αναφορικά με τον επιμερισμό, μεταξύ Δήμων και Περιφερειών, του ημερήσιου ανταποδοτικού τέλους (παράγρ. 6), επισημαίνουμε ότι στο κείμενο του ανηρτημένου, σε ηλεκτρονική δημόσια διαβούλευση («www.opengov.gr»)  σχεδίου νόμου, κατά το μήνα Φεβρουάριο 2017,  προβλεπόταν η κατανομή ποσοστού 60% στους Δήμους και 40% -ανεξαιρέτως- στο σύνολο των Περιφερειών. Με το κατατεθέν και συζητούμενο ενώπιόν σας νομοσχέδιο, τα αντίστοιχα ποσοστά μεταβάλλονται ως εξής: Για τους Δήμους το ποσοστό αυξάνεται στο 75% και για τις Περιφέρειες μειώνεται στο 25% (παράγρ. 6 εδάφ. β’). Κατ’ εξαίρεση, η εν λόγω ρύθμιση δεν αφορά τις Περιφέρειες Αττικής και Κεντρικής Μακεδονίας όπου τα ποσοστά παραμένουν ως είχαν – 60% Δήμοι – 40% οι συγκεκριμένες Περιφέρειες (παράγρ. 6 εδάφ. α΄).

Σημειώνουμε ότι με βάση με την ισχύουσα νομοθεσία (Ν. 4264/2014), τα ποσοστά επιμερισμού του ημερήσιου τέλους –ανεξαιρέτως- είναι 60% στους Δήμους και 40% στις Περιφέρειες, θεωρούμε δε ότι το ποσοστό 25% προς τις οικείες Περιφέρειες δεν καλύπτει τα έξοδα λειτουργίας των επιτροπών της Περιφέρειας (Επιτροπή Λαϊκών Αγορών, Τριμελή Επιτροπή Λαϊκών Αγορών, Πενταμελή Επιτροπή Πλανόδιου Εμπορίου, ΚΕΛΑΥΕ κ.α.), που απασχολούνται στο υπαίθριο εμπόριο.

Με βάση τα παραπάνω ζητούμε το ποσοστό επιμερισμού, του ημερήσιου ανταποδοτικού τέλους, μεταξύ Δήμων και Περιφερειών, να παραμείνει σε ποσοστό 60% για τους Δήμους και 40% -ανεξαιρέτως- για το σύνολο των Περιφερειών. 

Άρθρα 37 και 38 (Αγορές των καταναλωτών, εμποροπανηγύρεις, Κυριακάτικες Αγορές, Χριστουγεννιάτικες και Πασχαλινές Αγορές, λοιπές οργανωμένες αγορές)

Προτείνουμε την συμπλήρωση  των διατάξεων ως εξής

• 1. 1. Στις περιπτώσεις των ανωτέρω άρθρων προβλέπεται η ίδρυση αγορών είτε με πρωτοβουλία του Δήμου είτε με συμμετοχή του Δήμου σε αυτές. Πιστεύουμε ότι θα έπρεπε να προβλεφθεί η ίδρυση αγορών (πχ Χριστουγεννιάτικων αγορών, Αγορές Παραγωγών) μετά από ιδιωτική πρωτοβουλία καθώς, στο παρελθόν έχουν υπάρξει κινήσεις και μεγάλο καταναλωτικό ενδιαφέρον για τις αγορές αυτές, που με το υφιστάμενο μέχρι σήμερα νομοθετικό πλαίσιο αλλά και με το προς ψήφιση νομοσχέδιο είναι αδύνατον να λειτουργήσουν νόμιμα.
     2. Ίδρυση Αγορών Παραγωγών από την Περιφερειακή Ενότητα σε χώρο που θα υποδείξουν οι φορείς της Περιφέρειας και κατά τρόπο ώστε να μην έρχεται σε σύγκρουση με τις υπόλοιπες υπαίθριες αγορές. Η Αγορές Παραγωγών θα βελτιώσουν κινήσεις διάθεσης προϊόντων από παραγωγούς ή συνεταιρισμούς παραγωγών από απομακρυσμένες περιοχές που η μεταφορά και διάθεσή των προϊόντων έχει μεγάλο κόστος πχ λάδι, αλεύρι, όσπρια.
• Κατά το παρελθόν έχουν ιδρυθεί Δημοτικές Αγορές (Υπαίθριες ή Στεγασμένες) όπου λειτουργούν και παρουσιάζουν μεγάλο καταναλωτικό ενδιαφέρον. Οι αγορές αυτές δεν περιλαμβάνονται στις προτάσεις ρύθμισης για το υπαίθριο εμπόριο. Γνώμη μας είναι ότι πρέπει να συμπεριληφθούν, στον παρόντα νόμο, ώστε να μπορέσει να τροποποιηθεί το καταστατικό λειτουργίας τους και η εκσυγχρονιστεί η οργάνωσή της αγοράς σύμφωνα με το υπαίθριο εμπόριο. Επίσης να προβλεφθεί και η δυνατότητα ίδρυσης νέων Δημοτικών Αγορών από τους Δήμους που θα λειτουργούν καθημερινά όλο το έτος.

 Στην παράγραφο 2 του άρθρου, αναφέρονται τα εξής: «Ειδικά στις υπαίθριες κυριακάτικες αγορές, πωλούνται πάσης φύσεως προϊόντα πλην νωπών διατροφικών» ενώ στην παράγραφο 4 του ίδιου άρθρου αναφέρεται ότι « κάτοχοι αδειών για συγκεκριμένες κυριακάτικες αγορές που εκδόθηκαν με βάση προγενέστερο θεσμικό πλαίσιο, μπορούν να ζητήσουν τη συμμετοχή τους στις υπαίθριες αγορές του παρόντος…»Σε υφιστάμενες έως σήμερα λαϊκές αγορές, συμμετέχουν (τουλάχιστον κατά το ήμισυ) παραγωγοί και επαγγελματίες πωλητές αγροτικών προϊόντων. Συνεπώς πρέπει να διευκρινιστεί εάν οι εν λόγω πωλητές νωπών διατροφικών προϊόντων, εξακολουθούν να  έχουν δικαίωμα συμμετοχής στην συγκεκριμένη Κυριακάτικη αγορά. Επίσης στην προαναφερόμενη αγορά, σχεδόν το 100 % των συμμετεχόντων πωλητών είναι κάτοχοι άδειας πωλητή στις λαϊκές αγορές, και προφανώς  παραβιάζεται το ποσοστό (20 %) που περιγράφεται στην παρ. 4, που αφορά την έγκριση συμμετοχών για τη συγκεκριμένη κατηγορία πωλητών. Συνεπώς πρέπει να διευκρινιστεί εάν όλοι οι εν λόγω πωλητές θα διατηρήσουν πλέον το δικαίωμα συμμετοχής τους.Ακόμη και με τα αναφερόμενα στην παρ. 16 του άρθρου 59, όπου δίνεται η δυνατότητα έκδοσης Κανονισμού Λειτουργίας, εναρμονισμένου με το νομοθετικό πλαίσιο του σχετικού Νόμου, δεν προκύπτουν σαφείς οδηγίες επίλυσης των παραπάνω θιγόμενων θεμάτων. 

Τέλος ενώ στην παρ. 3 του άρθρου 38 αναφέρεται ότι στις αγορές του παρόντος άρθρου συμμετέχουν πωλητές που δεν «είναι αδειούχοι λαϊκών αγορών, πλανοδίου ή στάσιμου εμπορίου» ακολούθως στην παρ. 4 αναφέρεται ότι έγκριση συμμετοχής δίνεται σε ποσοστό 20% σε πωλητές βιομηχανικών ειδών αδειούχων λαϊκών αγορών και 10% σε αδειούχους πλανοδίου ή στάσιμου εμπορίου.

Άρθρα 6, 8 και 46

Στην παράγραφο 3 του άρθρου 6 γίνεται αναφορά στο πλανόδιο εμπόριο που ασκούν πλανόδιοι παραγωγοί και στο άρθρο 8 ως αρμόδια αρχή έκδοσης και ανανέωσης των σχετικών αδειών ορίζεται ο Δήμος. Με το άρθρο 46, παράγραφος 3, οι άδειες Πλανόδιου Εμπορίου εγκρίνονται από την Περιφέρεια στην οποία επιθυμεί να δραστηριοποιηθεί ο πωλητής.

Έχουμε την άποψη ότι θα πρέπει να διατηρηθεί το μέχρι τώρα καθεστώς της αδειοδότησης τόσο των παραγωγών όσο και των εμπόρων του υπαιθρίου εμπορίου από τις Διευθύνσεις Ανάπτυξης (Τμήματα Εμπορίου των Περιφερειών).

Σε αντίθετη περίπτωση θα πρέπει να προβλεφθεί και τι πρόκειται να γίνει με τους φακέλους των παραγωγών και εμπόρων υπαιθρίου εμπορίου που μέχρι τώρα  έχουν αδειοδοτηθεί από τις Περιφέρειες.

Άρθρο 40.    Ειδικότερα θέματα στάσιμου εμπορίου

Επί της παραγράφου 10, θεωρούμε ότι για λόγους ασφάλειας μετά το εδάφιο «με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, οι Δήμοι της χώρας προκαθορίζουν τα σημεία όπου μπορεί να δραστηριοποιείται στάσιμα ένας παραγωγός είτε εντός αστικού ιστού είτε σε σημείο του ευρύτερου οδικού δικτύου» να προστεθεί η φράση «πλην των εθνικών οδών».

 ‘Αρθρο 45. Διάθεση έργων τέχνης, καλλιτεχνημάτων, χειροτεχνημάτων, ειδών λαϊκής τέχνης

Επί της παραγράφου 3 εδάφ. ββ, θα πρέπει να διευκρινιστεί αν οι βεβαιώσεις του ΕΟΜΜΕΧ  που έχουν οι εν λόγω παραγωγοί με τις οποίες έχουν αδειοδοτηθεί σύμφωνα με τις διατάξεις της ΚΥΑ Κ1-164/2001 (ΦΕΚ/β/275/22-2-2011) και του Π.Δ.254/2005 ισχύουν ή θα πρέπει να εκδώσουν από την αρχή πιστοποίηση ιδίας δημιουργίας.

Άρθρο 46. Γενικά Θέματα

Α) Δεν ορίζεται αν η ενημέρωση του πληροφοριακού συστήματος μετά την δραστηριοποίηση του πωλητή σε άλλη Περιφέρεια θα γίνεται από την Περιφέρεια που εγκρίνει την δραστηριοποίηση ή τον οικείο Δήμο του πωλητή.

Β) Όσα αναφέρθηκαν επί της παρ. 3 του άρθρου 5.

Γ) Για τις κινητές καντίνες καθώς δεν ισχύει το πληθυσμιακό όριο, θα πρέπει να χορηγείται από τις Αστυνομικές Αρχές όλης της Περιφέρειας κατάσταση των σημείων απαγόρευσης στάθμευσης στο αρμόδιο τμήμα της Περιφέρειας ώστε να είναι στην διάθεση των πωλητών.

Δ) Δεν διασαφηνίζεται αν η τήρηση του  πληθυσμιακού ορίου, ισχύει και για τις υφιστάμενες άδειες πλανοδίου εμπορίου (εκτός των καντινών), καθώς επίσης  δεν αναφέρεται τυχόν απόσταση δραστηριοποίησης πλανοδίου εμπόρου σε σχέση με τους χώρους λειτουργίας λαϊκών αγορών.

Άρθρο 48. Σύστημα μοριοδότησης για την έγκριση δραστηριοποίησης παραγωγών πωλητών στο υπαίθριο εμπόριο

Προτείνουμε το άρθρο να περιλαμβάνει (με σχετική προσθήκη στο «ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Θ’») και την μοριοδότηση νέων αγροτών για τα πρώτα πέντε (5) έτη της δραστηριότητάς τους ώστε να ενισχυθεί η ενασχόληση των νέων με την αγροτική παραγωγή. Επισημαίνουμε ότι οι δεσμεύσεις που προκύπτουν από την συμμετοχή τους στο σχετικό Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) είναι 4 έτη είναι μετά την εγκατάστασή τους.

Άρθρο 49. Χορήγηση άδειας πλανόδιου εμπορίου σε επαγγελματίες πωλητές

Επί της παραγράφου 2, θα πρέπει να επισημανθεί ότι η προκήρυξη γίνεται μία φορά το χρόνο σε συγκεκριμένη χρονική περίοδο ώστε να μην γίνεται καταδολίευση του συστήματος κάθε φορά που παρουσιάζεται “φιλικά προσκείμενος πωλητής”  - οι υποψήφιοι που δεν πρόλαβαν να καταθέσουν αίτηση να γνωρίζουν εκ των προτέρων την ημερομηνία της επόμενης προκήρυξης και να αποφευχθούν οι γενικότερες συγχύσεις επί αυτών.

Άρθρο 51. Φορείς ελέγχου

Η φράση του εδαφ. β’ της παραγράφου 1 «Οι υπηρεσίες των Περιφερειών…» θα πρέπει να αντικατασταθεί ως εξής: «Οι υπηρεσίες και τα όργανα των Διευθύνσεων Ανάπτυξης των Περιφερειών …». Ανάλογη τροποποίηση πρέπει να γίνει και στις διατάξεις που αφορούν τα ΚΕ.ΛΑ.Υ.Ε. γιατί η μέχρι τώρα διεύρυνση της συμμετοχής, προβλήματα δημιουργεί και ειδικότερα στον συντονισμό.

Αν όμως παραμείνει η, υφιστάμενη σήμερα, δυνατότητα της συγκρότησης των κλιμακίων ελέγχων (ΚΕ.ΛΑ.ΥΕ) από όλες τις υπηρεσίες των Περιφερειών θα πρέπει οπωσδήποτε να καταγραφεί ο φορέας που θα συντονίζει το έργο και θα εκδίδει την «εντολή ελέγχου» αφού θα συμμετέχουν υπάλληλοι διαφορετικών υπηρεσιών που προφανώς και η κάθε μία έχει και τον προϊστάμενό της.

 Άρθρο 9 σε συνδυασμό με άρθρο 41 ή άρθρο 47

Σύμφωνα με το σχέδιο νόμου ο ενδιαφερόμενος εφοδιάζεται με άδεια υπαιθρίου Εμπορίου,  Εμπορική ή Παραγωγική με την οποία ωστόσο δεν μπορεί να δραστηριοποιηθεί και πρέπει εκ των υστέρων να εφοδιασθεί με άλλη άδεια στάσιμου  ή πλανόδιου εμπορίου ή πωλητή Λαϊκής Αγοράς, να αιτηθεί με επιπλέον δικαιολογητικά  σε διαφορετική υπηρεσία να περιμένει επιπλέον χρόνο να  μοριοδοτηθεί και αν τελικά τα μόρια που έχει συγκεντρώσει δεν επαρκούν  δεν θα μπορεί να  ασκήσει το επάγγελμα του. Ιδιαίτερα για τους παραγωγούς λόγω της φύσης της παραγωγής τους η ανωτέρω διαδικασία που είναι χρονοβόρα δεν καλύπτει την άμεση ανάγκη διάθεσης των νωπών οπωρολαχανικών, αλιευμάτων ή άλλων ευαλλοίωτων τροφίμων.

Παράρτημα ΙΓ’

Σημειώνουμε ότι στο «Παράρτημα ΙΓ’» του νομοσχεδίου, οι παραβάσεις υπ’ αριθμ. 22 - 27 που αφορούν  υπέρβαση 2ώρου,  συμπλήρωση ημερολογίου καντίνας, κ.λ.π. παρόμοιες υποχρεώσεις, θεωρούμε ότι δεν αποτελούν θέματα αρμοδιότητας Δ.Ο.Υ. Επίσης, σχετικά με την παράβαση που βρίσκεται στην θέση 26 (παράβαση άρθρου 39 παρ. 8) στο άρθρο 39 δεν υπάρχει παράγραφος 8 και μάλλον θα εννοείται της παραγράφου 4.

Λοιπές παρατηρήσεις

Σε καμία διάταξη του νομοσχεδίου, δεν αναφέρεται αν οι παραγωγοί μπορούν να πωλούν τα προϊόντα τους χωρίς άδεια στην άκρη του χωραφιού τους ή οι αλιείς στην βάρκα τους.

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΟΥ ΜΕΡΟΥΣ Β’ ΤΟΥ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΥ

<ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΑΚΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ – ΑΡΘΡΑ 61-99>

 Όπως διαβάζουμε στην Αιτιολογική Έκθεση του νομοσχεδίου, «Το μέρος Β' του παρόντος σχεδίου νόμου επιχειρεί να θεραπεύσει μια σειρά δυσλειτουργιών και προβλημάτων τα οποία πλήττουν εδώ και αρκετά χρόνια τον επιμελητηριακό θεσμό, ώστε τα εμπορικά, βιομηχανικά, βιοτεχνικά και επαγγελματικά Επιμελητήρια της χώρας να ασκούν αποτελεσματικά τις αρμοδιότητες αναπτυξιακού χαρακτήρα οι οποίες τους έχουν ανατεθεί …. Επιπλέον: … θεσπίζεται ένα νέο όργανο, το Περιφερειακό Επιμελητηριακό Συμβούλιο, ώστε οι αναπτυξιακές δράσεις των Επιμελητηρίων να βρίσκονται σε αρμονία με τον ευρύτερο περιφερειακό σχεδιασμό, όπως αυτός εκφράζεται από τη δεύτερη βαθμίδα της τοπικής αυτοδιοίκησης…».

Από την άλλη πλευρά, όπως όλοι μας γνωρίζουμε, ο δεύτερος βαθμός τοπικής αυτοδιοίκησης – οι αιρετές Περιφέρειες, με βάση τον ιδρυτικό τους νόμο (Ν. 3852/2010 «Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης – Πρόγραμμα Καλλικράτης»), θεσμικά αποτελούν τα όργανα που –κατ’ αποκλειστικότητα- ασκούν τις αρμοδιότητες  του περιφερειακού αναπτυξιακού σχεδιασμού, του προγραμματισμού, της υλοποίησης των σχετικών με αυτόν δράσεων την υλοποίηση των διαδικασιών του Δημοκρατικού Προγραμματισμού, για τα ετήσια και μεσοχρόνια προγράμματα ανάπτυξης, της προώθησης των εθνικών αναπτυξιακών στρατηγικών στόχων, της διαχείρισης, του ελέγχου και της εφαρμογής των αναπτυξιακών παρεμβάσεων, όπως αυτή οριοθετείται από το Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς (Ε.Σ.Π.Α.), περιλαμβανομένης και της υποστήριξης του συνόλου των φορέων της Αυτοδιοίκησης, καθώς και της κατάρτισης των Περιφερειακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων (Π.Ε.Π.).

Μία πρώτη παρατήρησή μας είναι κατά πόσον οι συζητούμενες νομοθετικές ρυθμίσεις, οι οποίες κατά βάση αποδίδουν –αποφασιστικές- και όχι μόνο γνωμοδοτικές αρμοδιότητες, αναπτυξιακού χαρακτήρα, στα Επιμελητήρια, συνάδουν με τον κατεξοχήν ρόλο των αιρετών Περιφερειών που είναι η περιφερειακή ανάπτυξη και η άμβλυνση των περιφερειακών ανισοτήτων της χώρας μας.

Αναλυτικότερα:

Το άρθρο 86 του νομοσχεδίου εισάγει τον θεσμό των «Περιφερειακών Επιμελητηριακών Συμβουλίων». Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στην Αιτιολογική Έκθεση του νομοσχεδίου: «Πρόκειται για ένα συντονιστικό και γνωμοδοτικό όργανο, το οποίο συνίσταται με απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης, συγκροτείται από εκπροσώπους των οργάνων διοίκησης όλων των Επιμελητηρίων της Περιφέρειας και εξυπηρετεί δύο βασικές ανάγκες σχετικά με την αποστολή του θεσμού: πρώτον, την οργανωμένη συμμετοχή των Επιμελητηρίων στον αναπτυξιακό σχεδιασμό των Περιφερειών και ιδίως στην κατάρτιση των Περιφερειακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων. Δεύτερον την ανάπτυξη συνεργειών, οικονομιών κλίμακας και συντονισμένων δράσεων των Επιμελητηρίων, εντός του πλαισίου που ορίζει ο ν. 3852/2010 (Α' 87)…»

Με την παράγρ. 3 της άνω διάταξης (άρθρ. 86) «3. Το Περιφερειακό Επιμελητηριακά Συμβούλιο ασκεί ιδίως τις εξής αρμοδιότητες: α. υποβάλλει προτάσεις προς τον Περιφερειάρχη σχετικά με την κατάρτιση αναπτυξιακών προγραμμάτων, προγραμμάτων δράσης, καθώς και του επιχειρησιακού και τεχνικού προγράμματος της Περιφέρειας. Οι συγκεκριμένες προτάσεις συζητούνται σε ειδική συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου, πριν την ολοκλήρωση της κατάρτισης των εν λόγω προγραμμάτων, με τη συμμετοχή των μελών του Περιφερειακού Επιμελητηριακού Συμβουλίου. β. συμμετέχει στην εκπόνηση του Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράμματος της οικείας Περιφέρειας, στο πλαίσιο του Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου Αναφοράς, καταθέτοντας τεκμηριωμένη εισήγηση με στόχο την ισόρροπη οικονομική ανάπτυξη της Περιφέρειας. Η υποβολή της τεκμηριωμένης εισήγησης του προηγούμενου εδαφίου αποτελεί προϋπόθεση για την κατάρτιση των Περιφερειακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων και συζητείται σε ειδική συνεδρίαση του οικείου Περιφερειακού Συμβουλίου, με τη συμμετοχή των μελών του Περιφερειακού Επιμελητηριακού Συμβουλίου. γ. εκπροσωπεί τα Επιμελητήρια της Περιφέρειας στο Περιφερειακό Συμβούλιο, στην Περιφερειακή Επιτροπή Διαβούλευσης και σε άλλες επιτροπές ή σε άλλα όργανα διαβούλευσης που συγκροτούνται στην Περιφέρεια σύμφωνα με τον ν. 3852/2010 (Α' 187), όταν συζητούνται θέματα αναπτυξιακού χαρακτήρα. δ. υποβάλλει προτάσεις για τον σχεδίασμό και την υλοποίηση, από κοινού με την Περιφέρεια, δράσεων ή έργων στα πλαίσια συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων. ε. αναλαμβάνει τον συντονισμό των δράσεων Επιμελητηρίων για την αποτελεσματική και ισόρροπη υλοποίηση των ανωτέρω δράσεων ή έργων σε επίπεδο Περιφέρειας.
στ. σχεδιάζει δράσεις υποστήριξης της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων της Περιφέρειας σε συνεργασία με τα Επιμελητήρια, το οικείο Περιφερειακό Συμβούλιο και άλλους φορείς και εποπτεύει την υλοποίησή τους…»

Με βάση τον ιδρυτικό τους νόμο 3852/2010 «Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης – Πρόγραμμα Καλλικράτης» και ειδικότερα με το άρθρο 186 στοιχ. ΙΙ αυτού,

«ΙΙ. Οι αρμοδιότητες των Περιφερειών, αφορούν τους τομείς: Α. Προγραμματισμού - Ανάπτυξης, στους οποίους περιλαμβάνονται, ιδίως: 1. Ο περιφερειακός αναπτυξιακός σχεδιασμός, ο προγραμματισμός, η υλοποίηση των σχετικών με αυτόν δράσεων και η παρακολούθηση της αναπτυξιακής πορείας της περιφέρειας. 2. Η εξειδίκευση των στόχων και των κατευθύνσεων της αναπτυξιακής πολιτικής, στο επίπεδο της περιφέρειας, η υλοποίηση των διαδικασιών του Δημοκρατικού Προγραμματισμού, για τα ετήσια και μεσοχρόνια προγράμματα ανάπτυξης. 3. Η σύνταξη προτάσεων για τη διαμόρφωση της περιφερειακής αναπτυξιακής πολιτικής. 4. Η προώθηση των εθνικών στρατηγικών στόχων.5. Η διαχείριση, ο έλεγχος και η εφαρμογή των αναπτυξιακών παρεμβάσεων, για την προγραμματική περίοδο 2007-2013, όπως αυτή οριοθετείται από το Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς (Ε.Σ.Π.Α.), για τα περιφερειακά όργανα στις διατάξεις του ν. 3614/2007 (ΦΕΚ 267 Α), όπως ισχύει, περιλαμβανομένης και της υποστήριξης του συνόλου των φορέων της Αυτοδιοίκησης, καθώς και της κατάρτισης των Περιφερειακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων (Π.Ε.Π.). 6. Η κατάρτιση του αναπτυξιακού προγράμματος της Περιφέρειας. 7. Η έγκριση των μεσοχρόνιων αναπτυξιακών προγραμμάτων, που εκπονούνται στο πλαίσιο των αντίστοιχων περιφερειακών αναπτυξιακών προγραμμάτων. 8. Ο συντονισμός των φορέων εκτέλεσης και η παρακολούθηση της πορείας εφαρμογής του αναπτυξιακού προγράμματος της Περιφέρειας. 9. Η διατύπωση προς τους κεντρικούς φορείς του δημόσιου τομέα προτάσεων για έργα και μέτρα πολιτικής, εθνικής σημασίας, που αφορούν την Περιφέρεια, αλλά εντάσσονται στο μεσοχρόνιο εθνικό αναπτυξιακό πρόγραμμα. 10. Η εκπόνηση γενικών και ειδικών αναπτυξιακών μελετών που αφορούν τη χωρική αρμοδιότητα της Περιφέρειας. 11. Η συνεργασία με φορείς της Περιφέρειας για τη σύνταξη και υποβολή προτάσεων υλοποίησης έργων που χρηματοδοτούνται από τις κοινοτικές πρωτοβουλίες και προγράμματα διαπεριφερειακής συνεργασίας. 12. Η τελική διαμόρφωση, η μέριμνα για την έγκριση και η παρακολούθηση της εκτέλεσης των ετήσιων Προγραμμάτων Δημοσίων Επενδύσεων περιφερειακού επιπέδου. 13. Η πορεία υλοποίησης, η διενέργεια ελέγχων, ως δικαιούχος, στους φορείς υλοποίησης έργων, για την τήρηση των δεσμεύσεων, τη νομιμότητα και κανονικότητα των δαπανών, την υλοποίηση του φυσικού αντικειμένου και την αξιοπιστία των οικονομικών στοιχείων. 14. Η παρακολούθηση της υλοποίησης των έργων που χρηματοδοτούνται με εθνικούς πόρους, από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων ή άλλους πόρους. 15. Η κατανομή των πιστώσεων από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. 16. Η κατανομή των αντίστοιχων ποσών και η έγκριση της εκταμίευσής τους από τους λογαριασμούς, που τηρεί το Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης στην Τράπεζα της Ελλάδος. 17. Ο προσδιορισμός των δικαιούχων των πιστώσεων, που εγκρίνονται κατά πρόγραμμα και διαρθρωτικό ταμείο. 18. Η συγκέντρωση, επεξεργασία και τεκμηρίωση γεωγραφικών, δημογραφικών, οικονομικών, κοινωνικών και άλλων στοιχείων που αφορούν την περιφέρεια. 19. Η παρακολούθηση και η αξιολόγηση του σχεδιασμού και της υλοποίησης όλων των αναπτυξιακών και θεσμικών παρεμβάσεων στη χωρική αρμοδιότητά της. 20. Η σύσταση Περιφερειακής Γνωμοδοτικής Επιτροπής, η οποία γνωμοδοτεί για τις αιτήσεις υπαγωγής επενδύσεων ή προγραμμάτων χρηματοδοτικής μίσθωσης εξοπλισμού, σύμφωνα με τις διατάξεις των αναπτυξιακών νόμων. 21. Η παραλαβή των αιτήσεων υπαγωγής επενδύσεων, ο έλεγχος των στοιχείων, η αξιολόγησή τους, η εισήγηση στην Περιφερειακή Γνωμοδοτική Επιτροπή, η έκδοση της απόφασης υπαγωγής, οι αποφάσεις τροποποίησης και η παρακολούθηση της υλοποίησης του επενδυτικού σχεδίου, ανάκλησης υπαγωγής και επιστροφής ενισχύσεων που έχουν καταβληθεί, σύμφωνα με τις διατάξεις των αναπτυξιακών νόμων.22. Η συγκρότηση των Περιφερειακών Οργάνων Ελέγχου των επενδύσεων για την πιστοποίηση των δαπανών και την υλοποίηση των εγκεκριμένων εργασιών, σύμφωνα με τις διατάξεις των αναπτυξιακών νόμων. 23. Η καταβολή της επιχορήγησης του κόστους επένδυσης, η ολοκλήρωση και πιστοποίηση έναρξης παραγωγικής λειτουργίας.24. Η καταγραφή των νέων θέσεων εργασίας που δημιουργούνται από την υλοποίηση των εγκεκριμένων επενδύσεων. 25. Η παροχή στοιχείων προς καταγραφή σε βάση δεδομένων του Υπουργείου Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας των στοιχείων των ενισχυόμενων επενδύσεων. 26. Η σύνταξη τεχνικών δελτίων των ιδιωτικών επενδύσεων που εντάσσονται στα επιχειρησιακά προγράμματα. 27. Η λειτουργία βάσης δεδομένων για την ενίσχυση, παρακολούθηση και εξέλιξη των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων της περιφέρειας, κατά κλάδο και τομείς της οικονομίας. 28. Η διατύπωση προτάσεων πολιτικής και μέτρων για την ανάπτυξη των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων προς το Υπουργείο Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας. 29. Η πληροφόρηση και υποβοήθηση των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων σε κλαδικό ή άλλο επίπεδο, με σκοπό την ανάπτυξη της επιχειρηματικής ικανότητας και ανταγωνιστικότητάς τους. 30. Η παρακολούθηση και η επισήμανση στους αρμόδιους φορείς ζητημάτων, που αναφέρονται στη λήψη των αναγκαίων μέτρων προς βελτίωση του επιπέδου ζωής των πολιτών».

Με βάση την παράθεση των ανωτέρω διατάξεων, θέτουμε υπ’ όψη σας τα εξής:

• Το «Περιφερειακό Επιμελητηριακό Συμβούλιο» δεν θα είναι μόνο «συντονιστικό και γνωμοδοτικό όργανο» αλλά δομή με αποφασιστικές αρμοδιότητες οι οποίες διεμβολίζουν αυτές των Περιφερειών.
• Η θέσπιση –υποχρεωτικής- συμμετοχής του «Περιφερειακού Επιμελητηριακού Συμβουλίου»  στην εκπόνηση του Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράμματος της οικείας Περιφέρειας, μέσω κατάθεσης εισήγησης, η οποία θα αποτελεί προϋπόθεση για την κατάρτιση των Περιφερειακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων (Π.Ε.Π.), προσβάλλει αναμφισβήτητα την συνταγματικά κατοχυρωμένη διοικητική αυτοτέλεια των αιρετών Περιφερειών και ανατρέπει την βούληση του νομοθέτη του «Καλλικράτη» για τον κατεξοχήν αναπτυξιακό ρόλο των αιρετών Περιφερειών.
• Το «Περιφερειακό Επιμελητηριακό Συμβούλιο», δεν θα διαθέτει την απαιτούμενη δημοκρατική νομιμοποίηση για το σχεδιασμό και υλοποίηση αναπτυξιακών περιφερειακών πολιτικών, καθώς οι πολίτες εξέλεξαν τις περιφερειακές αρχές για να την άσκηση αυτών των αρμοδιοτήτων.
• Ήδη βρισκόμαστε ένα βήμα πριν την κατάθεση, από την Κυβέρνηση, του νέου, αναθεωρημένου θεσμικού πλαισίου για την τοπική αυτοδιοίκηση. Νομοθετικές πρωτοβουλίες η οποίες θίγουν ή εν γένει έχουν αναφορά στο θεσμό, τη δομή και τις αρμοδιότητες της τοπικής αυτοδιοίκησης α’ και β’ βαθμού, δεν θα έπρεπε να δρομολογούνται αυτοτελώς αλλά να εντάσσονται στο ίδιο πλαίσιο διαβούλευσης και θεσμοθέτησης.
• Δεν είμαστε αντίθετοι στον εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου των Επιμελητηρίων και στον γνωμοδοτικό ρόλο τους στις περιφερειακές αναπτυξιακές πρωτοβουλίες – απεναντίας, αυτό το υποστηρίζουμε. Είμαστε όμως ριζικά αντίθετοι σε ρυθμίσεις οι οποίες κατατείνουν να προσβάλλουν ή περιορίσουν το θεσμικό ρόλο, την οργάνωση και λειτουργία της αιρετής Περιφέρειας.
• Φρονούμε ότι οι διατάξεις του νομοσχεδίου που αφορούν τα «Περιφερειακά Επιμελητηριακά Συμβούλια» καθώς θίγουν τον πυρήνα του αναπτυξιακού ρόλου της αιρετής Περιφέρειας, θα πρέπει προς το παρόν να αποσυρθούν και να ενταχθούν στην επικείμενη διαβούλευση για την αναθεώρηση του θεσμικού πλαισίου της τοπικής αυτοδιοίκησης.