Το Κογκρέσο των Τοπικών και Περιφερειακών Αρχών

Το Κογκρέσο των Τοπικών και Περιφερειακών Αρχών είναι ένας θεσμός του Συμβουλίου της Ευρώπης, που ιδρύθηκε το 1994, με στόχο να προάγει τη δημοκρατία σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. Είναι ένα όργανο που αποτελείται από εκλεγμένους εκπροσώπους τοπικών και περιφερειακών αρχών από τα 46 κράτη-μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης. Αποτελείται από 648 μέλη (324 τακτικά μέλη και 324 αναπληρωματικά).

Βασικοί Στόχοι του Κογκρέσου:
1. Ενίσχυση της τοπικής και περιφερειακής δημοκρατίας: Υποστηρίζει την αποκέντρωση και την αυτονομία των τοπικών και περιφερειακών κυβερνήσεων. Το Κογκρέσο μέσα από τις συστάσεις του έχει προωθήσει τη συμμετοχή των πολιτών στη λήψη αποφάσεων ειδικά σε χώρες όπου η δημοκρατία αντιμετωπίζει προκλήσεις. Το Κογκρέσο δρα ως “παρατηρητής” σε περιοχές που αντιμετωπίζουν πολιτική αστάθεια ή συγκρούσεις. Οι αποστολές παρακολούθησης εκλογών του ενισχύουν τη διαφάνεια και τη νομιμότητα.
2. Παρακολούθηση της εφαρμογής του Χάρτη Τοπικής Αυτοδιοίκησης: Ο Χάρτης είναι μια διεθνής σύμβαση που προστατεύει τα δικαιώματα και τις αρμοδιότητες των τοπικών αρχών. https://rm.coe.int/european-charter-of-local-self-government-grc-cypriot-a6/1680a19f12
3. Προώθηση της συμμετοχής των πολιτών: Δίνει έμφαση στη συμμετοχή των πολιτών στις δημοκρατικές διαδικασίες σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο.
4. Συνεργασία και ανταλλαγή εμπειριών: Διευκολύνει την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των κρατών-μελών. Το Κογκρέσο έχει συνεισφέρει στην αναγνώριση της σημασίας των τοπικών και περιφερειακών κυβερνήσεων σε θέματα όπως η βιώσιμη ανάπτυξη, η κλιματική αλλαγή και η κοινωνική ένταξη.

Σύνθεση
Το Κογκρέσο χωρίζεται σε δύο επιμέρους σώματα:
1. Το Επιμελητήριο των Τοπικών Αρχών, που εκπροσωπεί δήμους και κοινότητες.
2. Το Επιμελητήριο των Περιφερειών, που εκπροσωπεί τις περιφέρειες και τους νομούς.
Οι εκπρόσωποι που συμμετέχουν στο Κογκρέσο εκλέγονται στις χώρες τους και αντιπροσωπεύουν ένα ευρύ φάσμα πολιτικών κομμάτων και τοπικών δομών. Στο Κογκρέσο δεν εκπροσωπούνται άμεσα τα εθνικά κόμματα, αλλά οι εκλεγμένοι εκπρόσωποι των τοπικών και περιφερειακών αρχών, που συχνά ανήκουν ή υποστηρίζονται από τα κόμματα που δραστηριοποιούνται σε κάθε χώρα. Οι πολιτικές ομάδες στο Κογκρέσο αντανακλούν τις βασικές ιδεολογίες (φιλελευθερισμός, σοσιαλισμός, συντηρητισμός κ.λπ.), αλλά δεν είναι ίδιες με τα εθνικά κόμματα.

Ρόλος
Το Κογκρέσο εκδίδει γνωμοδοτήσεις, συστάσεις και ψηφίσματα που απευθύνονται στις εθνικές κυβερνήσεις και σε διεθνείς οργανισμούς. Παράλληλα, παρακολουθεί τη δημοκρατική κατάσταση και την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε τοπικό επίπεδο. Οι συστάσεις και τα ψηφίσματα του Κογκρέσου δεν έχουν υποχρεωτική ισχύ για τα κράτη-μέλη. Επομένως, η εφαρμογή τους εξαρτάται από την πολιτική βούληση κάθε κυβέρνησης. Το Κογκρέσο είναι ένας θεσμός με σημαντικό ρόλο στη βελτίωση της τοπικής και περιφερειακής διακυβέρνησης, όμως η αποτελεσματικότητά του περιορίζεται από την έλλειψη δεσμευτικών εξουσιών και την πολιτική βούληση των κρατών-μελών. Παρά τα εμπόδια, οι δράσεις του συμβάλλουν στην προώθηση της δημοκρατίας, της διαφάνειας και της συμμετοχής των πολιτών, ειδικά σε χώρες που αντιμετωπίζουν προκλήσεις στον τομέα της αυτοδιοίκησης.
Το Κογκρέσο εδρεύει στο Στρασβούργο, στη Γαλλία, όπου στεγάζεται μαζί με το Συμβούλιο της Ευρώπης.